Erzurum'da Fayın Üzerine Kurulmuş İlçeler Var: Deprem Haritası Güncellendi
Erzurum yıllardır kışla, kayakla, soğukla anıldı. Ama deprem gerçeği gölgede kaldı. Yeni güncellenen deprem haritaları artık çok daha açık konuşuyor: Şehrin birçok ilçesi ciddi risk altında.
Yakutiye geçmişe saplandı kaldı
Yakutiye, Erzurum’un kalbi ama aynı zamanda en kırılgan yeri. Tarihi binaların çoğu eski inşaat yönetmeliklerine göre yapılmış. Zeminde alüvyon baskın. Bu da demek oluyor ki depremde sadece binalar değil, yer de oynar. Van depreminde olduğu gibi, zemine güven olmadan duvar ayakta kalmaz.
Palandöken sadece kayakla anılmamalı
Alüvyon zemin üstüne kurulu Palandöken’de yapıların çoğu 0-40 yaş aralığında. Güven veriyor mu? Hayır. Çünkü büyük kısmı eski standartlara göre inşa edildi. Üstelik Palandöken Fay Zonu çok yakın. Risk yüksek.
Aziziye sırtını fay hattına yaslamış
Aziziye ilçesi de merkez ilçelerden biri ama konum itibariyle aktif faylara çok yakın. Özellikle Ilıca ve civarı ciddi tehdit altında. Bazı mahallelerde yapıların yarısı 1980 öncesi. Bu da kırılganlık demek.
Hınıs ve Tekman’da zemin titrediğinde yapı kalmıyor
Doğu Anadolu Fay Hattı’na en yakın ilçelerden Hınıs ve Tekman neredeyse 1. derece risk bölgesi. Geçmişte yaşanan orta büyüklükteki depremlerde bile köylerdeki kerpiç yapılar yerle bir oldu. Modernleşme yavaş, risk yüksek kaldı.
Pasinler aktif fayların arasında kaldı
Pasinler, doğuda sessiz bir ilçe gibi görünse de faylarla çevrili. Son yıllarda 5’e yakın büyüklükte depremler yaşandı. Yapılar çoğunlukla orta yaşta ama zemin gevşek. Sarsıntı olduğunda daha da şiddetli hissediliyor.
Karayazı’da hem zemin zayıf hem yapılar yaşlı
Karayazı için “depremde ilk sallanan yerlerden biri” demek abartı olmaz. Çünkü hem eski yapı stoğu fazla hem de zemin tutuculuğu zayıf. Üstüne bir de faylara yakınlık eklenince risk daha da artıyor.
Horasan ve Narman ikinci derece ama yine de tehlikede
Horasan ve Narman gibi ilçeler resmi haritalarda 2. derece deprem bölgesi olarak geçiyor. Ama bu demek değil ki güvenli. Özellikle eski yapıların bulunduğu mahallelerde risk gözle görülür hale geldi.
Oltu ve Tortum’da yerel faylar tetikte
Oltu ve Tortum, yerel fay hatları nedeniyle geçmişte 5-6 büyüklüğünde depremler yaşamıştı. Bugün hâlâ o yapıların bir kısmı kullanılmakta. Zemin yapısı zayıf, yapı stoku yenilenmedi. Bir sarsıntı yeterli olabilir.
Erzurum’un deprem aynası
Şehir genelinde zemin türleri, yapı yaşı ve faylara yakınlık riskin boyutunu gözler önüne seriyor. Kentsel dönüşüm hızlanmazsa, bir gün Erzurum da önlenebilir bir felaketin örneği olabilir. Hatay, Van, Elazığ ders olmuştu, şimdi sıra dikkat etmekte.
