Bel fıtığı, omurganın lomber (bel) bölgesinde bulunan disklerin, dıştaki lifli halkanın zayıflaması sonucu içteki jelatinöz madde tarafından dışarı doğru itilmesiyle oluşan bir durumdur. Bu herniasyon, sinir köklerine bası yapabilir ve bu da bel, kalça ve bacakta ağrı, uyuşma veya karıncalanma gibi semptomlara neden olabilir. Fıtığın şiddetine ve yerleşimine bağlı olarak, bu semptomlar hafiften şiddetliye doğru değişebilir. En sık olarak, omurganın en çok hareket gören ve en çok yüke maruz kalan bölgesi olan lomber bölgede ortaya çıkar.
Bel Fıtığı Nedenleri Nelerdir?
Bel fıtığı genellikle disklerin yaşlanması, yıpranması ve zayıflaması sonucunda meydana gelir. Ancak bazı özel nedenler de bu durumu tetikleyebilir:
Aşırı yük kaldırma: Doğru teknik kullanılmadan ağır bir şey kaldırmak, disk üzerinde ani ve aşırı bir basınca neden olabilir.
Tekrarlayan hareketler: Özellikle beli sürekli olarak bükme, döndürme veya eğme hareketleri riski artırabilir.
Travma: Bir kaza veya düşme sonucunda diske gelen darbe.
Genetik faktörler: Ailesel yatkınlık, bel fıtığı riskini artırabilir.
Yaşlanma: Yaş ilerledikçe diskler su kaybeder ve daha az esnek hale gelir, bu da yırtılma veya fıtığa yol açabilir.
Fiziksel inaktivite: Aktif bir yaşam sürmemek, bel kaslarını zayıflatır ve bu da fıtık oluşum riskini artırabilir.
Bel Fıtığının Belirtileri Nelerdir?
Bel fıtığı, genellikle bel ve bacakta belirli semptomlara neden olabilir. Ancak her bel fıtığı semptom göstermez. Semptomların şiddeti ve niteliği, fıtığın büyüklüğüne, yeri ve etkilediği sinire bağlı olarak değişkenlik gösterebilir. Bel fıtığının yaygın belirtileri şunlardır:
Belde ağrı. Kalça, uyluk, baldır ve ayakta ağrı. Bacağa yayılan keskin veya yanıcı ağrı. Otururken veya uzun süre ayakta kaldığında artan ağrı. Öksürme, hapşırma veya beli bükme gibi hareketlerle kötüleşen ağrı.
Uyuşma veya karıncalanma hissi bacağa yayılarak. Kas zayıflığı, topallama. Bu belirtilerden herhangi biriyle karşılaşıldığında, bir sağlık profesyoneline danışmak önemlidir.
Vertigo (Baş Dönmesi) Nedir?
Vertigo, çevrenin döndüğü veya kişinin kendi etrafında döndüğü hissini tanımlar. Çoğu zaman "baş dönmesi" olarak adlandırılan bu durum, dengeyi sağlayan iç kulak ve beyin arasındaki iletişimde bir problem sonucu meydana gelir. Vertigo, genellikle iç kulaktaki bir problem nedeniyle ortaya çıkar ve kişiye denge kaybı, düşme veya bulantı gibi semptomlara neden olabilir. Vertigonun en yaygın nedenlerinden biri benign paroksismal pozisyonel vertigo (BPPV) olup, iç kulaktaki kalsiyum kristallerinin yanlış yerde olmasıyla ilişkilidir. Meniere hastalığı, iç kulaktaki sıvı birikmesi ile karakterize bir durum da vertigo nedenlerinden bir diğeridir. İç kulağın enfeksiyonları da vertigo semptomlarına neden olabilir. Vertigo, çoğu zaman başka semptomlarla birlikte gelir ve tedavi edilmesi için doğru teşhisin konulması gerekir.
Vertigo Tanısı Nasıl Konur?
Vertigo tanısı, hastanın semptomları, tıbbi geçmişi ve fiziksel bir muayene ile konulabilir. Özel testler, belirli vertigo tiplerini tanımlamaya yardımcı olabilir. Bu testler arasında Dix-Hallpike manevrası veya baş hareketleri bulunur; bu hareketler, benign paroksismal pozisyonel vertigo (BPPV) gibi spesifik vertigo tiplerini tanımlamak için kullanılır. Ayrıca, iç kulağın fonksiyonunu değerlendirmek için vestibüler testler, bilgisayarlı tomografi (BT) veya manyetik rezonans görüntüleme (MRG) gibi görüntüleme testleri de vertigo tanısında kullanılabilir.
Vertigo Neden Olur? Nasıl Oluşur?
Vertigo, iç kulakta veya dengeyi kontrol eden beyin bölümlerinde meydana gelen bir sorun nedeniyle oluşur. En yaygın nedenler şunlardır:
Benign Paroksismal Pozisyonel Vertigo (BPPV): İç kulaktaki kalsiyum partiküllerinin (otoconia) yanlış yerde olması nedeniyle oluşur.
Meniere Hastalığı: İç kulakta sıvı birikmesi ve basınç artışına bağlı olarak gelişir.
Vestibüler Nörit: Genellikle bir viral enfeksiyon sonucu iç kulağın bir bölümündeki sinirin iltihaplanmasıyla oluşur.
Labyrintit: İç kulağın enfeksiyonu sonucu oluşabilir.
Ek olarak, baş ve boyun yaralanmaları, bazı ilaçların yan etkileri, migren ve bazı tümörler vertigoya neden olabilir.
Vertigo Belirtileri Nelerdir?
Vertigo, genellikle belirgin ve tanımlanabilir bir dizi semptomla kendini gösterir:
Çevrenin döndüğü hissi.
Dengede zorluk ve düşme riski.
Bulantı veya kusma.
Nistagmus olarak bilinen ritmik göz hareketleri.
Baş dönmesi.
Terleme.
İşitme kaybı veya çınlama gibi kulakla ilgili semptomlar (bazı durumlarda).
Ani hareketlerle kötüleşen baş dönmesi.
