Nöroloji Uzmanı Dr. Ceyda Hayretdağ, Covid-19’un MS (Multipl Skleroz) hastalığına neden olduğuna dair bir veriye henüz rastlanmadığını hatırlatarak, ‘‘Yine de MS hastaları, evden çıkmamaya gayret etmeli ve düzenli alışkanlıklarından vazgeçmemelidir’’ dedi.Beykent Üniversitesi Tıp Fakültesi Dr. Öğr. Üyesi Ceyda Hayretdağ, MS (Multipl Skleroz) hastalığının teşhisi, riskleri, semptomları ve tedavisine ilişkin açıklamada bulundu. MS’in beyin ve omurilik (merkezi sinir sisteminin) hastalığı olduğunu belirten Dr. Hayretdağ, ’’MS, beynin görme, konuşma, yürüme gibi fonksiyonlar üzerindeki kontrol kabiliyetini bozar.’’ dedi.Hastalığa ’’Multipl’’ denmesinin, beynin ve omuriliğin birçok farklı alanı etkilenmesinden kaynaklandığını belirten Hayretdağ, hastalıktaki belirtilerin hafif veya ağır olabildiğini ya da belirtilerin aniden ortaya çıkıp, yine aniden kaybolabileceğini vurgu yaptı.’’ÇARESİZ BİR HASTALIK DEĞİL’’Nöroloji Uzmanı Dr. Hayretdağ, MS hakkında, bireylerin bazı yanlış bilgilere karşı dikkatli olması gerektiğini belirterek, şu ifadeleri kullandı;’’En kısa tabirle MS, bir akıl hastalığı değildir. Bulaşıcı bir hastalık değildir. Henüz önlenebilir bir hastalık değildir. Çaresiz bir hastalık değildir. Tedavi edilebilir bir hastalıktır. MS’li kişilerin çoğunluğu hayatlarına devam edip çalışabilirler.’’’’KADINLARDA DAHA SIK GÖRÜLÜYOR’’Kimlerin MS hastalığına yakalandığının net bir cevabı olmadığını hatırlatan Dr. Hayretdağ, ’’Ancak, kimlerin yakalanma ihtimalinin daha yüksek olduğunu söyleyebiliriz. Özetlemek gerekirse; 20-40 yaş arası bireyler ılıman iklim kuşağında oturan bireylerde daha sık görülüyor. Ayrıca kadınlarda, erkeklere oranla daha sık görülüyor. Ancak, bu durum hamilelikle ilgili değil’’ diye konuştu.Hayretdağ, MS’in belirtilerinin kişiden kişiye değiştiğini, aynı zamanda kişide zaman zaman değişkenlik gösterdiğine dikkat çekerek, ’’Bunlar, çift görme veya gözün irade dışında hareketi, vücudun herhangi bir bölgesinin kısmen veya tamamen felç olması, ellerin titremesi, mesane ve kalın barsak kontrolünün kaybı, sendelenme veya denge kaybı, dilde peltekleşme gibi konuşma bozuklukları, aşırı halsizlik veya kendini alışılmamış biçimde yorgun hissetme, vücutta koordinasyon bozukluğu, uyuşma ve karıncalanma hissi, ayakların belirgin şekilde sürüklenmesi gibi semptomlar görülmektedir. Ancak tabi ki, belirtilerin her biri başka hastalıklardan da kaynaklanabilir. Nöroloji doktorunuza mutlaka danışmalısınız.’’ ifadelerini kullandı.’’SEYRİ ÖNCEDEN TAHMİN EDİLEMEZ’’MS hastalığı için halen kesin bir tedavinin bulunmadığının da altını çizen Dr. Hayretdağ, ’’Yine de hastaların bağımsız, rahat ve üretken olmalarını sağlamak için çok şey yapılabilir. Özellikle ilaç tedavisi. İlaç tedavisi; MS’li hastanın ilaçla tedavisinin iki ana hedefi vardır. Birinci hedef, sinir dokusu içerisinde çoğu zaman hiç durmaksızın süren, miyelin ve akson (sinir teli) yıkımına neden olan ve zaman zaman alevlenen iltihabı süreci kontrol altına almaktır. İkinci hedef ise; hastanın şikâyetlerini ortadan kaldırmaktır. Örneğin; kas spazmı ve sertliklleri ortadan kaldırmak için kas gevşeticiler, idrar problemleri için mesane işlevini düzenleyen ilaçlar; yorgunluk için Modafinil veya benzeri ilaçlar kullanılır. Tedavide sürekli izlem çok önemlidir. Çünkü MS hastalığının seyri önceden tahmin edilemez, hastanın gereksinimleri değişebilir.’’TAKİP VE TEDAVİ KİŞİSELDİR’’Bu sürece, MS hastaları ve onları takip eden nöroloji doktorunun birlikte başlanmasının, tedavinin rahat ve uyumlu bir şekilde geçirilmesini sağladığına vurgu yapan Dr. Ceyda Hayretdağ, ’’Sık takip MS hastalık tedavi sürecinde çok önemli bir yer almaktadır. MS hastalığında takip ve tedavi kişiseldir. MS de hastalık yoktur hasta vardır’’ dedi.Hayretdağ, günümüzde yapılan araştırmaların; MS’in sebebi, tedavisi ve önlenmesine ilişkin çalışmalar üniversitelerin destekleri ile yapıldığını söyleyerek, ’’MS’in erken dönemde tanınmasını sağlayacak teşhis yöntemleri geliştirmeye yönelik çalışmalar yapılmaktadır. Deneysel çalışmalarla da MS’in nedenine ve etkili ilaç araştırmalarına yönelik araştırmalar yapılmaktadır’’ ifadelerini kullandı.MS VE COVİD-19 İLİŞKİSİTürkiye’de yaklaşık 50 bin MS hastasının bulunduğu bilgisini paylaşan Dr. Hayretdağ, ‘‘Hastalığın neden kaynaklandığına dair kesin bir bilgi yoktur. Sadece bazı viral enfeksiyonların etkili olduğu görülmektedir. Bir virüsün, özellikle de covid-19 virüsünün, MS’e neden olduğuna dair bir veriye henüz rastlanmamıştır’’ dedi.MS hastalığının bağışıklık sistemini hatalı çalışması nedeniyle ortaya çıktığını belirten Hayretdağ, ‘‘Covid-19 testleri pozitif çıkan MS hastalarının şu ana kadar, hastalığı diğerlerinden daha ağır geçirmediği görülmektedir. Ancak, yine de MS hastaları evden çıkmamaya gayret etmeli ve düzenli alışkanlıklarından vazgeçmemelidir’’ tavsiyesinde bulundu.(İHA)