Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın da Samsun programında altını çizdiği manda ve manda ürünlerinin yararlılığı konusunda önemli projelerin başlatıldığı Samsun’da ırkların korunması ve katma değerli ürünlerin tanıtılması için birçok proje hayata geçirildi. Türkiye’de manda varlığı bakımından en çok manda Samsun’da bulunuyor. Buna bağlı en çok manda sütü de Samsun’da üretilirken, eski usul tekniklerin kullanılması manda ve ürünlerinde marka olunmasının önüne geçiyordu. Manda sütünden yapılan ürünlerin insan sağlığı açısından öneminin iyice anlaşılmasının ardından Samsun’da birçok yeni proje hayata geçildi. Yapılan projeler ile manda kayıpların önlenmesi, buzağıların hayata bağlanması, manda sütünden elde edilen ürünlerin katma değerinin arttırılması ve elde edilen ürünlerin pazarlamasının yapılması gibi birçok konuda çalışma eş zamanlı olarak yürütülüyor. Sunu tohumlama ile verimli döller elde edilip, manda kayıplarının azaltılması hedefleniyor Suni Tohumlama Uygulamaları ile Etçi ve Kombine Irkların Yaygınlaştırılması Projesi ile suni tohumlama yapılarak yüksek verimli döller elde edilmesi, tabii tohumlamaya bağlı bulaşıcı hastalıkların önlenmesi, döl verimine bağlı kayıpların azaltılması hedefleniyor. Proje, Tarım ve Orman Bakanlığının 166 bin TL hibe ödemesi ile uygulayıcı veteriner hekimlere ücretsiz sperma dağıtımı şeklinde, Samsun Tarım ve Orman İl Müdürlüğü ve Damızlık Manda Yetiştiricileri Birliği koordinasyonu ile Alaçam, Bafra, 19 Mayıs, Vezirköprü, Terme, Ladik ve Çarşamba ilçeleri ile komşu köy ve ilçelerinde olmak üzere tüm ilçelerde serbest veteriner hekimler tarafından gerçekleştiriliyor. Bu kapsamda geçen yıl serbest veteriner hekimlerce 170 adet manda tohumlandı. Samsun manda sütü üretimi ve pazarlamasında marka olacak Türkiye’de manda sayısı bakımından en fazla hayvana sahip olan Samsun’da üretilen süt, geleneksel yöntemler ile gerekli pazar oluşturulmadan sınırlı sayıda ürüne dönüştürülerek satılıyor. Bu durumda gerek üreticiye gerek tüketiciye potansiyele uygun fayda sağlayamıyor. Tarım ve Orman Samsun İl Müdürlüğü’nün Manda Sütü İşleme, Üretim ve Pazarlama Projesi ile manda sütü ve ürünlerine ilişkin katma değer oluşturarak hem üreticilerin yetiştiriciliğe ilgisinin arttırılması hem de Samsun İli Damızlık Manda Yetiştiricileri Birliği’nin kurumsal yapısının güçlendirilmesi amaçlanıyor. Ayrıca TÜİK verilerine göre Türkiye’de manda varlığı açısından 1. sırada yer alan Samsun’un direkt ve dolaylı yollardan tanıtımının sağlanması amaçlanıyor. Samsun Tarım ve Orman İl Müdürlüğü ve Samsun İli Damızlık Manda Yetiştiricileri Birliği ortaklığında Manda Sütü İşleme, Üretim ve Pazarlama Projesi 2019 yılında kabul edildi. Projenin toplam bütçesi 547 bin 224 TL olup makine ekipman alımı için ihale tamamlandı. Firma tarafından manda sütü işleme ile ilgili makine ekipman Samsun İli Damızlık Manda Yetiştiricileri Birliği’ne teslimi Tarım ve Orman İl Müdürlüğü ile yapılan sözleşme süresi içerisinde teslim edilip, Muayene Kabul Komisyonu tarafından tespit işlemi aşamasında. Damızlık mandalarda verimlilik arttırılacak Damızlık Mandalarda Verimliliği Arttırma Projesi kapsamında Türkiye’de bulunan damızlık değeri yüksek mandaların, erkek yavrularını damızlık tabii tohumlama combası olarak kullanarak, yerli mandalarda süt verimi yönünden genetik ilerleme ve kan tazeleme amacı ile yüzde 80 hibe ile çeşitli yaşlarda manda boğası combası dağıtımı gerçekleştirildi. Proje için Samsun Tarım ve Orman İl Müdürlüğü ile Damızlık Manda Yetiştiricileri Birliği tarafından oluşturulan komisyonla talimata uygun 40 adet işletme belirlenerek Hayvancılık Genel Müdürlüğüne sunuldu. Seçilen işletmeler için manda boğası seçimi gerçekleştirildi. Proje kapsamında 36 adet manda boğası dağıtımı yapıldı.