Sakarya’da genç bir mühendis, hareket kısıtlılığı olan yakınını ve bu durumda olan birçok vatandaşı düşünerek uzaktan kumanda ile de kontrol edilebilen asansörlü tuvalet mekanizmasını keşf ederek pazarlamaya başladı. Türkiye’de ilk olma özelliği taşıyan ve üreticinin beğenisini kazanan sistem, tuvalet tarihinde ezber bozacak.Sakarya’nın Serdivan ilçesinde bulunan bir makine imalat firmasında çalışmalarını sürdüren 28 yaşındaki Makine Mühendisi Ali Fuat Özdemir, hareket kısıtlılığı olan yakını başta olmak üzere bu durumda olan birçok vatandaşı düşünerek bir sistem tasarladı. Genç mühendis tarafından tasarlanıp, üretime sunulan ve uzaktan kumandayla da kontrol edilebilen asansörlü tuvalet mekanizması kısa sürede vatandaşların beğenisini de kazandı.Sistemin hareket kısıtlılığı olan insanların hayatlarını kolaylaştıracak şekilde olduğunu dile getiren Özdemir, ellerinde ve kollarında sıkıntı olan vatandaşlar için 7 metreye kadar kontrol edilebilecek bir mekanizma olduğunu refakatçilerin uzaktan kumanda edebileceklerine de değindi. AR-GE çalışmaları sonrasında patent başvurusu yaptıklarını söyleyen Ali Fuat Özdemir, bir yıllık süreden sona ürünü piyasaya çıkardıklarını vurguladı. Oturma alan yüksekliği isteğe göre ayarlanabilir yapıda geliştirilen mekanizma; bacaklarında, dizlerinde belinde veya fazla kilo nedeni ile hareket kısıtlılığı olan, fiziki engeli bulunan kişilerin tuvalet ihtiyaçlarını daha rahat giderebilmek amaçlanarak üretildi. Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından marka tescil belgesi alınan sistem bir lamba kadar elektrik tüketiyor.1 YILLIK BİR SÜREDEN SONRA ÜRÜNÜMÜZ TAM OLARAK PİYASAYA ÇIKTIBir yakının hareket kısıtlılığı sonrasında çektiği sıkıntılar sebebiyle böyle bir sistemin aklına geldiğini söyleyen firmanın genel direktörü ve makine mühendisi olan Ali Özdemir, “Bir yakınımızın hareket kısıtlılığı sebebiyle evdeki kişilerin lavaboya kendisini sürekli taşıma sorununu yaşamasıyla böyle bir fikir aklıma geldi. Kullanıcı kişi lavabo ihtiyacını giderirken fazlasıyla bir sıkıntı çekiyordu. Artı birde etrafından insanlar olması sebebiyle necaset konumunda olduğu için ve bir mahremiyet içerdiği için lavabo konusunda epey bir hassas konumdaydılar. Buna çözüm olarak ise böyle bir fikir aklımıza geldi. Tasarlamasını yaptık ve ürünü meydana çıkartarak bu şekilde hizmete sunduk. İnsanların böyle bir sıkıntı yaşadığını gördük, hissettik ve fikirlerini aldık. Engelli arkadaşlarımız ve yaşlı vatandaşlarımızla konuştuk. Tam olarak ihtiyaçlarını giderebilecek bir sistem olduğunu söylediler. Bu konu ile ilgili bakanlıkları da ziyaret ettik, onlardan da güzel fikirler aldık. Daha sonra patent başvurumuzu yaptık. 1 yıllık bir süreden sonra ürünümüz tam olarak piyasaya çıktı” dedi.UZAKTAN KUMANDA VE SİSTEM ÜZERİNDEKİ BUTONLAR İLE KONTROLUzaktan kumanda ile kontrol edilebilen mekanizmanın kişinin isteğine göre tutamak kolu üzerindeki bulunan butonlarla da kontrol edilebildiğini aktaran Özdemir, “Uzaktan kumanda ile kontrol edilebilen bir mekanizma. Eğer kişi isterse tutamak kolu üzerinde bulunan butonlar üzerinden de kontrol edilebilir. Uzaktan kumanda olmasının sebebi; elinden veya kolundan rahatsız olan kişiler bunu kontrol etmekte sıkıntı çekebilir, bu durumda 7 metreye kadar kontrol edilebilecek bir mekanizmadır. Sistem, siz nasıl kendinizi rahat hissedeceksiniz o şekilde oturacak pozisyona kadar getirebiliyorsunuz yani uzaktan kumanda ve butonlar ile kontrol sağlayabilirsiniz. Alaturka lavabolarda bu seviye kişinin zemine olan minimum seviyesi 18 santimdir, tuvalet tertibatı da aynı şekilde minimum 18 santime kadar inmektedir. Bu durumdayken herhangi bir necaset sıçraması kesinlikle olmamaktadır, bu durumu defalarca denedik ve kullanıcı kişilere denettirdik” diye konuştu.LAMBA KADAR ELEKTRİK TÜKETİMİ SAĞLAYAN SİSTEMSeri üretimde bulunan sistemin 200 kilograma kadar yük taşıyabildiğini ancak isteğe göre bunun azaltılıp veya artırabileceğini de aktaran Ali Özdemir, mekanizmanın elektrik harcaması hakkında da bilgiler vererek, “Tuvalet, lavabo içerisinde bir hareket yoksa sistem elektrik harcaması yapmaz. Elektrik harcaması da şu şekildedir; giriş olarak 220 volt ile giriş yapar ve daha sonrasında 12 voltluk bir harcama vardır. Buda yaklaşık olarak bir lamba kadar elektrik tüketimi sağlar, yani elektriğiniz için çok eksi bir durum söz konusu değil. Kişinin tercih edeceği rakam, kiloya göre sistemin taşıyabileceği yük miktarını ayarlayabiliriz. Fakat hazır olarak üretilenler, seri üretimde olanlar 200 kilogram sabit yükte üretiliyor. Ama kişi derse ben 100 kilogram veya 300 kilogramlık kaldırabilme kapasitesi istiyorum, bunu rahatlıkla ayarlayabiliriz” şeklinde konuştu.TÜRKİYE’DE İLKTürk Patent ve Marka Kurumu tarafından kendilerine gönderilen evraklarda halihazırda böyle bir sistemin bulunmadığını belirten Özdemir, “Şu anlık herhangi bir rakip firmamız yok. Bizim fikir aklımıza geldikten sonra eşdeğer bir rakip firma veya fikirde görmedik. Bu konuyu patent başvurusu yaptıktan sonra, patent araştırma kurumunun bize gönderdiği bilgiler dahilinde aktarıyorum. Patent kurumunun bana gönderdiği evraklarda böyle bir sistemin halihazırda bulunmadığı öngörülmekte. Ürünümüz, Türkiye ve Almanya’da ilktir. Diğer ülkeler üzerinde bir araştırmamız olmadı fakat onları da araştırırsak, rakip ürün çıkacağını pek düşünmüyorum” ifadelerini kullandı.KİŞİLERİN ENGELLERİNİ YENMESİNE SEBEBİYET VEREBİLİYORHalihazırda bulunan bütün tuvaletlere adapte edilebilecek bir sistem ürettiklerini ifade eden Özdemir, “Asansörlü bir sistem, kişilerin engelini adapte ediyor yani engellerini yenmesine sebebiyet verebiliyor. Sattığımız ürünler ve tanıtımlarımız esnasında aldığımız yorumlar çok güzel. Herkes bunun bir ihtiyaç olduğu kanaatinde. Fakat şöyle bir ön yargı var, yeni bir sistem olduğu için kişiler bunu kullanmakta birazcık farklı yaklaşımlar sergiliyor. Burada denettiğimiz kullanıcılarda da ilk görüşte bir ön yargı oluşuyor ama kullandıktan sonra ne kadar rahat ve ne kadar sorunları giderici bir ürün olduğunu görmüş bulunuyorlar. EWC sisteminin toplu alanlarda kullanılmasını tavsiye ediyoruz fakat bireysel kişilerin evlerinde de rahatlıkla kullanılabilir. Umumi yerler insanların kullanımına daha çok sunulmaktadır, bu yerler; hastaneler, benzin istasyonları, otogarlar, havalimanları, camiler asıl hedef olan huzur evleri çok fazla yaşlımız ve hareket kısıtlı vatandaşlarımızın bulunduğu yerler oldukları için buralara kesinlikle kurulması tavsiyesindeyiz. Aynı şekilde rehabilitasyon merkezleri buralarda da engelli arkadaşlarımız olduğu için onlarında hizmetine sunulmalıdır. Belediyeler, bakanlık binalar gibi çok sayıda insanların uğrak noktası olan yerlerde de kullanıma sunulmalıdır. Alanınızda sadece 70 santimetrelik bir genişlik olması yeterli, ürünümüz rahatlıkla halihazırda bulunan bütün tuvaletlere adapte edilebilir vaziyettedir” dedi.SORUNLARI BİR ARAYA GETİREREK ÇÖZÜM ÜRETTİKAlışılagelmiş sisteminin dışına çıkan mekanizmanın yakın bir zamanda alafranga tuvalette olduğu gibi öne çıkacağını da öngören Ali Özdemir, “Aslında benim öngörüm şu; Türkiye’yi baz alacak olursak ilk başta sistem alaturkaydı. Hiç kimse alaturkanın üzerine bir tuvalet sistemi geleceğini düşünmüyordu şahsen ben dahil. Daha sonrasında bir baktık ki hayatımıza alafranga diye bir tuvalet girmiş, bu tuvaletin artı ve eksileri nedir? Ben kesinlikle alafranga tuvaleti kötülemek istemiyorum fakat sağlıkçıların açıklamalarına göre, alafranga tuvaletin aşırı bir hijyensizlik ve sağlıklı oturuş pozisyonuna getiremediği için kalın bağırsak hastalıklarına sebebiyet verdiğini biliyoruz. Bizim sistemimizde ise böyle bir sorun yok, aynı şekilde alaturkada da oturduğumuz zaman kişi bacaklarından aşırı bir rahatsızlık veya kilolu, hamile bir insan oturmakta problem yaşadığı için böyle bir tuvalet kullanmak istemiyor. Biz bu sorunları bir araya getirerek çözüm ürettik ve bu çözümde ise alaturka gibi oturuyoruz, alafranga gibi temizlik yapıyoruz. Basitçe bunu söyleyebilirim” diye konuştu.(Burak Can Tokyürek - Orkun Kaya/İHA)