İl Tarım ve Orman Müdürlüğü tarafından, Han, Seyitgazi ve Çifteler’in turizm ve tarımsal kalkınması için ‘’Frig Vadisi Ekolojik Köy Projesi’’ hazırlandı. Kaplama lavanta bahçeleri için 1 milyon fide temini hedeflenirken, 5 dekarlık kapama lavanta bahçelerinin tesisine 3 yıl sonra ödemeli ve yüzde 20’si hibe olmak üzere toplamda 37 bin TL faizsiz kredi sağlanacak. Han ilçesi Gökçekuyu mahallesinde düzenlenen Çiftçi Bilgilendirme toplantısında, Eskişehir Orman İşletme Müdür Yardımcısı Ahmet Demir, ORKÖY Projeleri hakkında bilgilendirme yaptı. Demir, Han ilçesine bağlı Gökçekuyu, İskankuyu, Akdere, Karaağaç ve Kayı mahallelerinin ORKÖY’e dahil olduğunu belirterek, bu mahallerde üretim yapan ve uygun şartları taşıyan çiftçilerin başvurmaları halinde ORKÖY desteklemelerinden faydalanabileceklerini belirtti. Ahmet Demir, ORKÖY’e dahil 5 dekarlık kapama lavanta bahçelerinin tesisine 3 yıl sonra ödemeli ve yüzde 20’si hibe olmak üzere toplamda 37 bin TL faizsiz kredi sağlandığının altını çizerek başvuran her çiftçiyi bu imkândan faydalandırmak istediklerini belirtti. Hedef en az 1 milyon adet lavanta fidesinin ücretsiz olarak temin etmek Projede gelinen süreç konusunda katılımcıları bilgilendiren Proje Koordinatörü Hasan Öz ise; “Gelinen noktada kıymetli çiftçilerimizin üretme isteği, il müdürümüz, kaymakamımız ve valimizin büyük destekleri ile planlanan faaliyetleri adım adım gerçekleştiriyoruz. Proje Bursa Eskişehir Bilecik Kalkınma Ajansına (BEBKA) sunuldu ve sonucunu bekliyoruz. Projeyi yürütecek Gökçekuyu Mahallesi Tarımsal Kalkınma Kooperatifi kuruldu. Mahallede atıl durumda bulunan eski köy okulunun proje yürütücüsü kooperatife tahsis çalışmaları başlatıldı. Proje ile ihtiyaç duyulan en az 1 milyon adet lavanta fidesinin ücretsiz olarak temin edilme çalışmaları devam etmektedir. Üretime başlanması halinde sözleşmeli tarım ile ürünü daha dalında iken değerinde alma garantisi veren ilgili firmalar ile bağlantılar sağlandı. Projenin ajans tarafından uygun görülmesi halinde ekolojik köy için ihtiyaç duyulan tesisler pilot köy olarak Gökçekuyu mahallesinde kurulacak ve Frig Vadisini ziyarete gelecek turistler bu köyde ağırlanabilecek. Bu sayede köyde üretilen bütün bitkisel ve hayvansal ürünlerin yerinde ve değerinde pazarlanabileceğini ve ilerleyen dönemlerde ev pansiyonculuğunun da devreye sokularak hedef bölgede büyük bir gelir kapısı oluşturulacağını umut ediyoruz. Projemiz 9 paydaş olan İl Tarım ve Orman Müdürlüğü, Eskişehir Valiliği (YİKOB), Han Kaymakamlığı, Orman Bölge Müdürlüğü, İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, Anadolu Üniversitesi Turizm Fakültesi, Han Ziraat Odası Başkanlığı, S.S. Han Tarımsal Kalkınma Kooperatifi ve S.S. Gökçekuyu Mahallesi Tarımsal Kalkınma Kooperatifi işbirliği ile yapılacaktır.” dedi. Amaç çiftçilerin tarımsal gelirini arttırmak Toplantıda söz alan İl Müdürü Gümüş, Frig Vadisinin merkezinde bulunan Han ilçesinin tamamında, Seyitgazi ilçesine bağlı 6, Çifteler ilçesine bağlı 1 mahallede bu projeyi hayata geçirmeyi hedeflediklerini anlattı. Amaçlarının, tarihi değeri nedeniyle büyük bir turizm potansiyeli bulunan bu bölgenin turizmin avantajından faydalanarak çiftçilerinin tarımsal gelirini arttırmak olduğunu belirten Gümüş, şunları söyledi; "Şimdiden birçok gencimizde tersine göçle köylerine geri dönebilecekleri düşüncesi oluştu" "Bir başka deyişle turizm ve tarımın birbirini desteklemesini sağlayarak yöre çiftçisinin gelirini arttırmak, yaşam koşullarını iyileştirerek refah seviyesini yükseltmek ve bunun sonucunda yöre insanın yerinde istihdamını sağlayarak köyden kente göçü önlemektir. Nihayetinde geçimini sağlayacak kadar tarımsal gelir elde edemediği için bu güzide topraklarını bırakarak asgari ücret uğruna çalışmak zorunda kalacağını bilse de büyük şehirlere göç etmek zorunda kalan genç çiftçilerimizi tersine göçle köylerine geri döndürüp köylerine, topraklarına sahip çıkmalarını sağlamaktır. Bizi bu projeyi hayata geçirmeye iten çok önemli gerekçelerimiz var. Proje ile hedef bölge olarak seçilen Han İlçemizde ne yazık ki geleneksel tarımsal faaliyetlerden yeterli gelir elde edilemediği için büyük şehirlere göçler yaşanmış ve bunun sonucunda bölge nüfusu son 7 yılda yüzde 12, son 20 yılda yüzde 50 azalmıştır. Bunun paralelinde mevcut nüfus içerisinde genç nüfus oranı ise maalesef yüzde 8 seviyesine düşmüştür. Hal böyle olunca bölgede arazileri ekip biçecek, hayvanların bakımını yapacak işgücü yokluğu, tarımsal üretimi çok düşük seviyelere indirgemiştir. Maalesef bir çare bulunmazsa yöre çiftçisi sürdürülebilir bir tarımsal gelir elde edemediği için büyük şehirlere iş bulma umuduyla göç etmeye devam edecektir. Bu şekilde devam ederse önümüzdeki yıllarda ilçede tamamen terk edilmiş köyler görebiliriz. Bu proje, şimdiden birçok gencimizde tersine göçle köylerine geri dönebilecekleri düşüncesi oluşturdu. Hâlihazırda yüzde 70’i üretim yapılmayan alanlardan oluşan bu proje dahilindeki bin 200 dekarlık arazide, katma değeri geleneksel olarak üretilen ürünlerden kat kat yüksek olan ve turizme hitap eden lavanta ve üzüm gibi ürünleri üretmeye istekli 65 çiftçimizin yüzde 50’si bu çerçevedeki gençlerden oluşmaktadır. Projenin gerçekleşmesi için yaklaşık olarak 6 milyon TL’lik bir bütçe gerekmekte olup kaynak arayışlarımız devam etmektedir.‘ Kaymakam Ak, "Bu proje Han ilçesi için çok büyük fırsat" Han Kaymakamı Murat Ak ise, projeyi ilçeleri için çok büyük bir fırsat olarak gördüğünüz anlattı. Büyük bir turizm potansiyeli olan Han ilçesine gelen turistleri ağırlayamadıklarını ve turizmden yöre halkına bir gelir sağlayamadıklarınız anlatan Ak, "İnanıyorum ki bu proje sürekli göç veren İlçemizin kaderini değiştirecektir. Bu proje ile tarım ve turizmin birbirini destekleyerek ilçemizin gelir seviyesinin artmasına büyük katkı sağlayacağını düşünüyorum. Ben Han Kaymakamı olarak bu nedenle ‘Frig Vadisi Ekolojik Köy Projesini’ başından beri destekliyorum. Bundan sonra da proje paydaş kurumu olarak gereken her türlü desteği vereceğimizi belirtmek isterim. Çiftçilerimizin de bu projeyi sahiplendiklerini görmemiz bizleri çok mutlu etmiştir.’’ dedi. Toplantıya yoğun katılım Üreticilerden gelen soruların cevaplanmasıyla sona eren toplantıya, Eskişehir İl Tarım ve Orman Müdürü Ender Muhammed Gümüş, Han Kaymakamı Murat Ak ile beraber Eskişehir Orman İşletme Müdür Yardımcısı Ahmet Demir, Han İlçe Tarım ve Orman Müdürü Ali İhsan Söker, KTV Şube Müdürü Hasan ÖZ, Han Ziraat Odası Başkanı Ahmet İyigün, Gökçekuyu Mahalle Muhtarı Mustafa Kurnaz, Projeyi yürütmek amacıyla kurulan S. S. Gökçekuyu Tarımsal Kalkınma Kooperatifi Başkanı Kezban Kurnaz ve çoğunluğu kadınlardan oluşan üyeleri, Projeden Sorumlu İl/İlçe Müdürlüğümüz Teknik Personeli ve ORKÖY’e dahil bulunan Han İlçesi Gökçekuyu, İskankuyu, Kayı, Karaağaç ve Akdere çiftçileri ve üreticilerimizle sözleşmeli tarımsal üretim ile lavanta üretim sözleşmesi yapmak isteyen Denizli ve Bilecik’ten katılım sağlayan iki firma temsilcileri katıldı.